Cemal Süreya 85 Yaşında
*
maviADA DOSYA
*
CEMAL SÃœREYA
*
1931'de doÄŸdu.
Asıl adı Cemalettin Seber'dir.
Ailesi 1938'de zorunlu göçle PÜLÜMÜR'den BİLECİK'e taşındı. Küçük yaşta annesini kaybetti. İyi eğitim gördü, Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat bölümünü bitirdi. Maliye Bakanlığı'nda müfettiş yardımcılığı ve müfettişlik, darphane müdürlüğü, Kültür Bakanlığı'nda kültür yayınları danışma kurulu üyeliği, Orta Doğu İktisat Bankası yönetim kurulu üyeliği yaptı.
İkinci Yeni'nin adı en çok duyulan şairidir. 2.YENİ akımını kalıcı kılan dergi PAPİRÜS'ü 60 lı yılların başından 1981'e değin aralıklı olarak yıllarca çıkardı. 25 yılı aşkın Türk Dil Kurumu üyeliği görevlerinde bulundu. Yayınevlerinde danışmanlık, ansiklopedilerde redaktörlük, çevirmenlik yaptı.
Dil bilen, derin bir kültür birikimi olan şairlerin başında gelen Cemal Süreya başarılı düz yazılarıyla da tanınsa da asıl ününü şiirleriyle yapmıştır.
Şiirinde GARİP akımının temayı somutlayıcı izleri ,okurun kolayca hissettiği yapısı ve sözcük konfetisi düzeyine düşmeyen dizesel, hatta temasal bütünlük taşıyan yanları görülse de farklı olarak imge zenginliğiyle sözcüklere yüklediği yeni anlamlarla, farklı kültürlerden taşıdığı ama bize benzettiği renklerle, gündelik siyasete açıktan taraf olmayan, ama "yenilmişlerden" yana tavrı hemen hissedilen böylece genelin paydası olan, yalnızlık, ayrılık, göç ve en çok aşk temalı şiirleriyle herkesin şairi haline gelmeyi başarmıştır.
Sıradan insanın gündelik serüvenini seçilmiş ayrıntı bazlı ama başarılı bir bütünsellikte görsel bir fon olarak kulanmaktaki seçkin gücü şiirlerindeki paylaşılan paydayı artırsa da Cemal Süreya şiirleri AŞK ortak temalı şiirlerdir. Onun siyasetle işi yokmuş gibi görülür, dahası devletin kendilerine uyguladığı "zorunlu göç"ü bile bilinen anlamda kişisel şiir tarihine basamak yapmaz. iNSAN VE AŞTIR şiir objeleri. Bu aşk yüceltilerek ya da meşrulaştırılarak deforme edilmiş bir aşk değil, sağlıklı iki cinsi birbirine yaklaştıran temel içgüdüyü önemser. Her şiirin canlı bir muhatabı olduğunu ya yaşanmış olanı ya da yaşanması düşlenenleri imgelerle aktardığını hissedersiniz... Dahası oldugu gibi söyler de... Ne var ki çıplaklığı zarifçe örten ipek giysiyi, şairin derin kültürel birikimi ve şiir dehası verir, imgelerde hissettiğinizi sözcüklerde açıkça bulamazsınız... Bu nedenle Cemal Süreya şiiri , genelde salonlarda da okunabilinecek terbiyede ama yoğun erotik temalı bir şiirdir, dersek çok yanlış bir yargı olmayacaktır.
1990 Ocak 9'da genç sayılabilecek bir yaşta aramızdan ayrıldı.
Bu herhalde bir ölüm değildir, aksine büyük doğuşunun başlangıcı olmuştur. Nitekim zaman içinde özelilkle son eşi Zühal Tekkanat'ın emekleriyle şair yaygınlaşmış, şiirleriyle unutulmazlar arasında hak ettiği yeri almıştır.
Bu usta şairimizi anma etkinliklerine katılmaktan, geçmişte ve yeni yaptığımız çalışmaları bir dosya haline gitirip sizlere de sunmaktan mutluyuz.
Dosyamızda şairin başta eşi ZÜHAL TEKKANAT olmak uzere yakınlarının yanısıra tanınmış yazar ve şairlerin Cemal Süreya ve 2.YENİ hakkındaki görüşlerini, anılarını, değerlendirmelerini bulabilirsiniz.
BeÄŸenmeniz dileÄŸiyle...
9.09.2016
Şenol Yazıcı
maviADA SANAT ve HAYAT PLATFORMU
*
*
*
