top of page

argonatlar...

 

imkansızı iste, sıınrlarına kadar yaşa...mak felsefesinin antik çağ versiyonu...

Aycan Aytöre

 

 

 

ARGONATLAR: 
Yandaki film afişi 1963 yılı yapımı olup ülkemizde de oynayan ARGONATLAR'ın afişinin cd için uyarlaması.. Yaşamımda sinemada izlediğim ve anlamadan inanılmaz derecede yıllarca etkisi altında kaldığım ilk filmdi aynı zamanda. Henüz okula başlamamıştım, o kadar küçüktüm. Babamla dayım bir nedenle beni gezmeye çıkarmışlar, sonra da sinemaya gitmeye karar vermişler ama beni eve götürmekten erinmişler, sinemaya götürmüşler. Nasılsa orada uyurum diye düşünmüşler herhalde. Ne var ki ilk kez karşılaştığım sinemadan ve başlayan filimden öylesine etkilendim ki gecenin geç saatlerine değin filmi pür dikkat izlemiştim. Kimi sahnelerini, örneğin BOSFOR'un (bügünkü İstanbul boğazları) kayaların birbirinden ayrılarak açılışını, topraktan çıkan iskelet savaşçıları net olarak anımsarım.
*
Hayatını kendin kontrol et, doyumsuz ol, sınırlarına kadar yaşa ve imkansızı iste... nin 2300 yıl önce yazılmış destanlaşmış öyküsü:
---------------
Altın Post, Jason , Argonotlar ve KYZİKOS

--------------
Altın Post Yunan mitolojisinde zenginliği, gücü ve iktidarı sembolize eden postun adıdır. Başlarında Jason'un bulunduğu bir ekip Argo adı verilen gemilerine binerek bu postu ele geçirmek için Kolkhis (Günümüzde Gürcistan) ülkesine giderler ve türlü maceralardan uzun bir mücadele sonucunda postu almayı başarırlar.

Yunanistan'dan yola çıkıp Çanakkale'den Marmara'ya giren argonotlar, o zamanlar gelişkin bir şehir devleti olan günümüzdeki Kapıdağı yarımadasında yer alan Kyzikos'a da uğrarlar. Kapıdağı, o devir karayla bağlantısı olmayan bir adadır. Bugünkü Tatlısu ile düzler arasındaki dar kıstak sonradan toprakla dolacaktır. Kentlilerce iyi karşılanıp yolcu edilen gemi fırtınaya yakalanıp yeniden şehrin önlerine düşünce halk, düşman zannedip saldırır. Çıkan savaşta Argonatların lideri Jason kentin kralını öldürür. Böylece kentin adı ölen kralın adı Kyzikos olur.

“Adı "hızlı" anlamına gelen argo gemisi Karadeniz'in Kolkhis ülkesinde "altın post'u aramaya giden kahramanlar için yapılmış elli beş kürekli bir gemidir. Onu yapan ustanın adı da Argos’dur.” 

“Bazı Argonautlar: Jason, Argos(gemi ustası), Tiphys(dümenci), Orpheus(ozan), İdmon(bilici), Amphiaraos(bilici), Mopsos(bilici), Herakles...”

Öyküye göre Jason'un kral babası amcası tarafından Jason henüz küçük bir çocukken öldürülür. Jason büyüyüp genç bir adam olduğunda krallığı amcasından geri almak istemektedir. Bunun için ise uzak bir diyarda bulunan altın postu ele geçirmesi gerekmektedir. Zeus’a kurban edilen koçun altından olan postu bugünkü adıyla Gürcistan'da Ares’e adanmış bir korulukta saklanmaktadır.

Yunan mitolojisinde, Güneş tanrısı Helious’un oğlu olan Kolkhis kralı Aiet’nin (Aietes) “Altın Post”a sahip olduğu anlatılır. Yunanistan’da Jason (İason)’un başkanlığında kahramanlar bir araya gelirler ve “Altın Post”u ele geçirmek için Kolkhis'e gitmeye karar verirler. Argonotlar, “Argo” adlı bir gemi yaparlar ve yola çıkarlar. Uzun ve zor bir yolculuktan sonra Aiet’in güçlü ve zengin krallığına varırlar. 
“Kral, Yunanlı kahramanları saygıyla karşılar ve gelmelerinin nedenini öğrenir. Aiet, Jason’un şartlarını yerine getirmesi halinde “Altın Post”u Yunanlılara vermeye karar verir. İason önce ateş püskürten öküzlere boyun eğdirecek, başlarına boyunduruk geçirecek ve büyük bir tarlayı sürecektir. Sonra İason’un ejderhayı öldürmesi ve onun dişlerini toprağa ekmesi gerekir. Bu dişlerden savaşçılar çıkmaktadır. İason’un bu savaşçılarla savaşması ve onları yenmesi gerekir. Yunanlılar ancak bundan sonra “Altın Post”u alabileceklerdir.”
Kralın kızı, ilk görüşte Jason’a âşık olmuş ve ona yardım etmeye karar vermiştir. Medea bir büyücüdür. Onun yardımıyla Jason kralın şartlarını kolayca yerine getirir ve Aiet’den “Altın Post”u ister. Kral, Yunanlılara kimin yardım ettiğini hemen anlar ve “Altın Post”u vermeyeceğini açıklar. Bunun üzerine Jason, postu ele geçirmeye karar verir. Ne var ki Medea’nın yardımı olmadan bunu gerçekleştirmesi olanaksızdır. Kralın kızı, postu bekleyen korkunç ejderhayı uyutur ve Yunanlılar “Altın Post”u ele geçirmeyi başarırlar. Hızla gemilerine binerler ve ülkeleri Yunanistan’a doğru yola çıkarlar. Medea da İason’la birlikte gider. Aiet, postun götürüldüğünü ve kızının kaçtığını öğrenir öğrenmez, hemen ordusunu toplar ve Yunanlıların peşine salar, ama askerler “Altın Post”u geri almayı başaramazlar.”

Mitolojide “altın post” Phriksos ile Helle’yi sırtında Yunanistan’dan Karadeniz’e taşımış olan kanatlı koçun postudur. Babaları kral olan çocukları üvey anneleri kurban etmeye karar verir. Tam bu sırada gökten inen altın postlu koç çocukları Kafkaslara kaçırır. Argonath ayrıca “Yüzüklerin Efendisi” isimli eserde de Anduin nehri üzerindeki devasa İsildur ve Anarion heykelleridir. Gondor'un kuzey sınırını oluşturur. Argonath, "iki asil taş" demektir.

Argonat adı nadir görülen garip canlılara da verilir.

“Altın post” onur ve saygınlık ifade eden bir simgedir. Kendini arayış, kahramanın yolculuğu farklı mitolojik hikayelerde işlenir. Hikayenin şekli, yüzeysel anlatımı bir masala benzese de , her dinleyici de farklı çıkarımlar oluşturur. Hiç bitmeyen bir yolculuk ana temadır. Onurlu, erdemli, adil, cesur, dürüst, sadece kendini düşünmeyen örnek kahramanlar sınırları zorlayan yolculuklarını yapar ve maceralarını yaratıp kendi ejderlerini kendileri kontrol ederler. Önce kendi kendilerine egemen olmayı öğrenip, kitleleri peşlerine takarlar. 
***

  • Wix Facebook page
  • Wix Twitter page
  • Wix Google+ page
bottom of page