GÜLTEN DAYIOĞLU İLE SÖYLEŞİ
Sevgili Gülten Dayıoğlu, yazdığınız eserlerin çocuğun hangi alandaki gelişimine katkısı olduğunu düşünüyorsunuz?
İnancıma göre kitap, çocuğu ve genci, tek ya da birkaç alanda değil, tümden kuşatır. Okur kitapla dilini , düşünce , algılama, yargı oluşturma, sorgulama düzeylerini geliştirir. Bilgisini artırıp belleğini zenginleştirir. İnsan tiplerini tanıma olanağı bulur. Yaşam içinde akıp giden türlü sorunlarla bunların bin bir çeşit çözüm yollarına tanık olur. Olumlu olumsuz pek çok deneyim edinir. Merakı bilenir, coşkusu tetiklenir. Hayal kurma yetisi şahlanır. Kısacası türlü besinlerle nasıl bedensel gelişimi sağlanırsa, çeşitli kitaplarla da zihinsel, ruhsal ve duygusal yapısı beslenip gelişir. Özetlersek, kitaplar ,çocuk ve genç okura yaşama değgin ipuçları vererek onu hayata hazırlar.
Edebiyat dünyasının en işlek sokağı çocuk edebiyatı sokağı, o kadar çocuk kitabı var ki bunların arasından nitelikli olanını nasıl seçecek okur ve eğitimci?
Bence bu seçimi öncelikle yazar yapmalı . Sonra yayınevleri elemeli daha sonra okurlar seçimde titizlik göstermeli. Ben yazdım oldu , rahatlığıyla çala kalem özensiz kurgular yapıp, bunları kitaplaştırarak okurlara sunmadan önce , yazar ince eleyip sık dokumalı. Çocuklarımızı beslerken, ne denli titiz ve duyarlı davranıyorsak, onlar için kitap hazırlarken de öylesine duyarlı olmak zorundayız. Özellik çocuk ve gençler için yazmaya soyunanlar , yazma konusunda aşırı titizlik göstermek zorunda. Cahil cesaretiyle yazılmış öylesine çok kitap var ki piyasada!.. Bu tür kitaplardan yayınevleri de sorumlu.
Kitap seçiminde reçete vermem olanaksız. Ama en azından, dil çok önemli bir ipucu olabilir. Kitap seçme durumunda olanlar, öncelikle eserde kullanılan dilin yapısını irdeleyebilirler. Dil sağlamsa, o kitap ilk elemeyi geçmiş sayılır. Kurgunun, anlatımın, eserdeki hedeflerin, çocuğa ve gence göre olup olmadığı da çok önemli. Okura seçici olma bilinci vermek gerekiyor. Okurlar, özensiz yazılmış eserleri okumama alışkanlığı edinirse, bu kitaplar elenebilir.Bu konuda aile ve öğretmenlere çok iş düşüyor.
Çocuğa göre kitap, çocuğa göre ürün nasıl olmalıdır sorusunun bilimsel bir yanıtı var mı sizce?
Bu soru, bilimsel amaçlı seminerlerde ,uzmanlarca enine boyuna tartışılıp ilkeler saptanmalıdır. Çocuk ve genç, standart bir canlı türü değil ! Bu nedenle standart kalıplar oluşturmak uygun olmaz. Uzmanlar tarafından saptanan ilkelerin bileşkesi, belki yol haritamız olabilir. Sayın Prof. Dr. Sedat Sever ‘in kitapları da bizlere bu doğrultuda ışık tutabilir.
Sevgili Dayıoğlu, siz bir öğretmensiniz. Öğretmenliğiniz sırasında yazmaya başladınız, hangi mesleğiniz daha ön plana geçiyordu yüreğinizde? Aldığınız ödüllerden en çok hangisi değerli sizin için?
Öğretmenlikle yazarlık öylesine iç içe ki!.. Çünkü hedef kitlemiz çocuk ve genç. Yüzümüz hep onlara dönük. Doğrusu, yazarlık ve öğretmenliği birbirinden ayıramıyorum. Öğretmenliği çok severek yaptım . Yazmayı ise yaşam biçimi edindim.
Ödüller yazarı onurlandırırken, daha iyi ürünler verme yönünde tetikler. Ve yazara sorumluluk yükler. Benim için her ödül değerli. Kitaplarımın, ülkemizin dört bir yanında okunması ise en büyük ödül.Hele hele, okurlarımdan , ana babalardan ve öğretmenlerden gelen , sevgi, coşku ve övgü dolu e-mailler, mektuplar, telefon ve fakslar , telefonlar!...
Sizce çocuk edebiyatının en büyük sorunu nedir? Çözülebilir mi? Nasıl?
Sevgili Mavisel Hanım, deveye boynun eğri demişler. O da olanca içtenliğiyle , Nerem doğru ki! Demiş ya ! Bence bu soruya ,okur , veli, öğretmen, yazar ve akademik otoritelerden oluşan, bir etkinlikle içe siner yanıtlar bulunabilir. Çünkü sorun tek değil.Çocuk ve Gençlik Edebiyatında sorun değil, sorunlar sarmalı söz konusu . Bu sarmalın , havanda su dövmek niteliğini aşan, yoğun ve ciddi çabalarla iplik iplik ayrıştırılarak çözümlenebileceğine inanıyorum.
Tüm MaviAda okurlarına ve size sevgi yüklü selamlar gönderiyorum.
Mavisel YENER / İZMİR , 2006 MART
